Tŕnh Dục luận Đại trượng phu
Lê Anh Chí
__________________________________________
Dàn Bài :
Dẫn nhập : Đại Việt
Sử Kư Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh,
chẳng phải của nhà Lê
I) Lời luận của Tŕnh Dục
về Đại trượng phu trong thiên hạ
II) Đại trượng phu theo Tŕnh
Dục
III) Có thể dùng lời luận
của Tŕnh Dục làm thước đo anh hùng, Đại
trượng phu
IV) Tướng soái
Đại trượng phu không giết kẻ đầu
hàng
V) Quân Tử, Hiền Nhân, Đại
Trượng Phu , Anh Hùng. .
VI) Vị vua, vị tướng Đại
trượng phu giữ tín nghĩa
với thiên hạ
VII) Vị vua Đại anh hùng th́ không
giết hại công thần
__________________________________________
TQCDN = Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa,
La Quán Trung,
LQT = La Quán Trung
LT = Lỗ Túc = Lỗ Tử Kính
TT = TàoT = Tào Tháo
GCL = Gia Cát Lượng
BT = Bàng Thống
MS = Mă Siêu
ĐCH = Đao Cát Hăn
LB= Lưu Bị = Lưu Huyền
Đức (Huyền
Đức là tên tự của Lưu Bị)
L Biểu = Lưu Biểu= Lưu
Cảnh Thăng
LBa = LưuBang = Hán Cao Tổ
HV = Hạng Vũ
QC = QV = Quan Vũ = Quan Công
PT = Phạm Tăng
Tŕnh Dục, mưu sĩ của Tào
Tháo, có luận về Đại trượng phu. Ông
đưa ra, một cách gọn ghẽ và giản tiện,
các đức tính của kẻ Đại trượng
phu, trong lời luận cao minh này. Các đức tính ấy
có thể dùng làm thước đo Anh hùng, Đại
trượng phu trong thiên hạ...
Dẫn nhập : Đại Việt
Sử Kư Toàn Thư là quốc sử của nhà Trịnh,
chẳng phải của nhà Lê
Mục Lục ‘Đại Việt Sử Kư Toàn Thư
là quốc sử nhà Trịnh’
I) Lời luận của Tŕnh Dục
về Đại trượng phu trong thiên hạ
a) Lược
truyện theo TQCDN
_-thời điểm: Tào Tháo thất
trận ở Xích Bích (bị Chu Du, Lỗ Túc dùng hỏa công
đốt tan tành quân lực), chạy về hướng
Kinh Châu, vào đường Hoa Dung
_-bị phục binh do Quan Công cầm
đầu chận đường ; Tŕnh Dục, là
mưu sĩ của Tào Tháo, luận về Đại
trượng phu về tính t́nh của QC và khuyên TT tiến
lên trước, nói khéo với QC để thoát nạn
b) Lời luận
của Tŕnh Dục
==== Lời luận
của Tŕnh Dục
:
Tôi vẫn biết
Quan Vũ rất cao nghĩa khí, ngạo với người
hơn mà không nỡ hiếp kẻ kém, khinh
mạn kẻ mạnh mà không
lấn át kẻ yếu, ân oán phân
minh ,
tín nghĩa rơ rệt ...====
c) Lời
bàn sơ khởi
_-theo
LQT, lời luận của Tŕnh Dục được nói
đến nơi đường Hoa Dung. Theo ư tôi,
chuyện phục binh ở đường Hoa Dung chỉ
là chuyện bịa đặt của LQT và lời luận
của Tŕnh Dục được nói đến ở
nơi khác, thời điểm khác
_-sở dĩ tôi gọi lời
luận của Tŕnh Dục là lời luận Đại
trượng phu,
là v́ câu
Quan Vũ rất cao nghĩa
khí
mà,
hay nói
về ‘nghĩa khí’ là những hiệp khách
và
những hiệp
khách thường mong muốn làm Đại trượng phu
_-không
những thế, khi
ra nói khéo với Quan Công, TT cũng dùng ‘Đại
trượng phu’ để bó buộc QC :
TT nói
‘‘Đại trượng phu vốn trọng điều tín nghĩa, tướng quân ... há không
nhớ việc ... hay sao ?’’
_-lời luận của Tŕnh Dục
rất cao minh, sẽ diễn nghĩa thêm ở sau
II) Đại trượng phu theo Tŕnh
Dục
Đại trượng phu, theo Tŕnh
Dục, là người có ba đức tính sau:
không nỡ hiếp
đáp kẻ dưới, không lấn át kẻ
yếu
ân oán phân minh
tín nghĩa
rơ rệt
Tŕnh Dục đưa ra ba đức
tính kể trên thật là tuyệt.
Thật vậy, người có ba
đức tính kể trên quả là Đại trượng
phu
III) Có thể dùng lời luận
của Tŕnh Dục làm thước đo anh hùng, Đại
trượng phu
Đại trượng phu th́ có ba
đức tính sau:
không nỡ hiếp
đáp kẻ dưới, không lấn át kẻ
yếu
ân oán phân minh
tín nghĩa
rơ rệt
Ngược lại, người có ba
đức tính kể trên là Đại trượng phu
Nói cách khác, ba đức tính sau:
không nỡ hiếp
đáp kẻ dưới, không lấn át kẻ
yếu
ân oán phân minh
tín nghĩa
rơ rệt
là điều kiện cần và đủ để là Đại trượng phu
Do đó,
Có
thể dùng lời luận của Tŕnh Dục làm
thước đo anh hùng, Đại trượng phu
IV) Tướng soái
Đại trượng phu không giết kẻ đầu
hàng
Ta có thể suy ra vài điều
rất cao minh, từ lời luận của Tŕnh Dục, ví
dụ :
Tướng soái
Đại trượng phu không giết kẻ đầu
hàng
Thật vậy,
Đại
trượng phu th́ không nỡ hiếp
đáp kẻ yếu
mà kẻ
yếu nhất đối với một tướng soái là tù binh,
là kẻ đă đầu hàng
cho nên,
Tướng soái
nếu là Đại trượng phu th́ không giết kẻ
đầu hàng
Trong lịch sử
nước ta, vị
Tướng soái
nổi tiếng không giết kẻ đầu hàng chính là
Vua Lê Thái Tổ (tha mười vạn hàng binh, trả
về Tàu hơn 30 vạn người), trong khi dân ta vào hành
dinh Bồ Đề, xin vua giết hàng binh.
Việc không giết kẻ đầu
hàng này của Vua Lê Thái Tổ rất khó làm, v́ vua là lănh
tụ nghĩa quân, mà lănh tụ nghĩa quân th́
thường làm theo ư dân. Không làm theo ư trả thù của dân,
vua ta c̣n giảng dạy cho dân chúng rằng :
bản
tâm của người nhân đức là không muốn
giết người
không
nên v́ muốn trả thù, mà mang tiếng xấu muôn
đời là giết kẻ đầu hàng
Hành vi nhất định không giết
kẻ đầu hàng này, nói lên bản chất Đại
trượng phu của Vua Lê Thái Tổ.
V) Quân Tử, Hiền Nhân, Đại
Trượng Phu , Anh Hùng ...
Trở lại vấn đề
căn bản : Thế nào là Quân Tử, Hiền Nhân,
Đại Trượng Phu , Anh Hùng
?
Tôi có viết một bài luận về
vấn đề này, đăng trên TrangNhà
Kiến Tánh:
41) Danh
xưng Đại Trượng Phu !
Nói sơ lược rằng :
Quân Tử
là mẫu người lư tưởng, mà Khổng Tử
đă hệ thống hóa, theo khuôn đạo đức
của Kẻ Sĩ nhà Chu
Đại
Trượng Phu là mẫu người lư tưởng, mà
Mạnh Tử đă đề cử ra
Quân Tử và
Đại Trượng Phu đều là mẫu
người lư tưởng của Nho Giáo ; nên
đồng nghĩa.
Hai mẫu người lư tưởng
này có khác nhau một chút : Quân Tử chủ ở
nề nếp, khuôn vàng thước ngọc của Nho Giáo,
thường được gán cho văn nhân; c̣n
Đại Trượng Phu thiên về khí phách,
nghĩa khí , thường được gán cho Tướng soái, Hiệp khách
Đại Trượng Phu và Anh Hùng
đồng nghĩa.
Tuy nhiên,
Đại Trượng Phu, như đă nói ở trên,
thường được gán cho Tướng soái,
Hiệp khách, c̣n Anh Hùng
thường dùng để chỉ kẻ Đại
Trượng Phu đă gây được sự nghiệp
lớn lao với quốc gia, hoặc đă hi sinh v́ tổ
quốc.
VI) Vị vua, vị tướng Đại
trượng phu giữ tín nghĩa với thiên
hạ
Vị vua, vị tướng Đại
trượng phu giữ tín nghĩa
với thiên hạ, đây là
điều tối ư quan trọng, không tín nghĩa
th́ ai phục, làm sao làm
nên việc lớn
?
a) Đời Tam Quốc, Lưu
Huyền Đức hiểu
rơ nghệ thuật làm nên việc lớn này : dùng nhân nghĩa với quân dân,
dùng tín nghĩa với thiên
hạ
Tiếc thay ! từ ngày có GCL, BT làm quân
sư, Lưu Huyền Đức
lại không giữ tín nghĩa :
thất hứa
với Mă Siêu: hứa với
MS rằng sẽ đánh mặt nam của TT, nếu MS động binh _-nhưng chẳng làm
đă kư
hiệp ước
‘mượn Kinh Châu’, và không
trả Kinh Châu (cho Đông
Ngô)
Đó là : gần
mực th́ đen, gần đèn th́ sáng !
Ngược
lại với lúc có Từ
Nguyên Trực làm quân sư, LB cư xử rơ là
Đại trượng phu !
b) Trong
lịch sử nước ta, vị vua nổi tiếng giữ tín nghĩa với thiên
hạ chính là Vua Lê Thái Tổ : tha mười vạn
hàng binh, trả về Tàu hơn 30 vạn người.
Có thể nói vua ta giữ tín nghĩa
với thiên hạ khi giữ
trọn vẹn lời thề Đông Quan. Nhưng thật
ra, hội thề Đông Quan chỉ để làm yên ḷng VT,
c̣n vua ta là Đại trượng phu, Đại anh hùng
một khi đă chấp nhận cho VT đầu hàng th́ vua
để cho quân tướng Minh an toàn về Tàu, có
hội thề Đông Quan hay không th́ cũng thế thôi
(một khi đă chấp nhận cho VT đầu hàng th́
đương nhiên hứa lời cho quân tướng Minh
an toàn về Tàu, tín nghĩa với thiên
hạ là ở chỗ đó)
Vua Lê Thái Tổ giữ tín nghĩa với thiên
hạ
Các sử gia nhà Lê chính thống rất
tự hào về vua ta ở điểm này
VII) Vị vua Đại anh hùng th́ không
giết hại công thần
a) Đại trượng phu th́ ân oán phân minh
Do đó,
Vị
vua Đại anh hùng , Đại trượng phu th́ trọng
thưởng, trọng đăi công thần
Do đó,
Vị
vua Đại anh hùng th́ không giết hại công thần
b) Người nổi tiếng
giết hại công thần , nổi tiếng nhất
xưa nay là LưuBang, tức Hán Cao Tổ
_-điều sử gia nước ta
không hề để ư đến là Lưu Bang chưa
hề được xem là anh hùng , chưa hề
được xem là Đại trượng phu,
ngược lại , bị xem là đại lưu manh
_-không những thế,
LBa là
kẻ bất tài
Thuở
hàn vi, LBa đă nổi tiếng đam mê tửu sắc, là
du đăng
Thật chẳng đáng ngạc nhiên
khi LBa giết hại công thần
Điều đáng ngạc nhiên là
Trương Lương không nhận ra cái tính t́nh xấu xa
tệ hại của LBa.
c) Hạng Vũ được xem là
anh hùng, dù Hạng Vũ là anh hùng bậc trung, chưa
phải Đại anh hùng, nhưng HV cũng không giết
hại công thần : lầm kế phản gián của
Trương Lương, HV tưởng rằng Phạm
Tăng đă phản bội, dù vậy , v́ PT là đại
công thần, HV không nỡ giết hại Phạm Tăng.
d) Vua Lê Thái Tổ là Đại anh hùng
, Đại trượng phu không hề giết hại công
thần.
Vấn đề là do :
_-Đại Việt Sử Kư Toàn
Thư , quốc sử của nhà Trịnh, vu khống Vua
Lê Thái Tổ, Lê Thái Tông , Lê Tương Dực và các
vua Lê khác ; những lời vu khống khủng
khiếp, không tiền khoáng hậu : Vua Lê Thái Tổ
là người nhân đức lớn lao lại bị vu
khống là hiếu sát, Vua Lê Thái Tông bị
vu khống là thức
suốt đêm với Nguyễn Thị Lộ trong khi vua Lê
Thái Tông đă ra người thiên cổ !!!
_-Trần Trọng Kim buộc tội
vua ta là ‘hay đa nghi chém giết công thần tỉ như Trần Nguyên Hăn, Phạm Văn Xảo’
Sự thực là :
_-Trần Nguyên Hăn, Phạm Văn Xảo’ chẳng phải
là khai quốc công thần
_-Trần Nguyên Hăn , Phạm Văn Xảo’có chức vị
thấp , c̣n thấp hơn cả Nguyễn Trăi
_-Vua Lê Thái
Tổ không hề giết Trần Nguyên Hăn , c̣n Phạm
Văn Xảo bị
giết năm 1431, v́ thông đồng với ĐCH làm phản
_-Vua Lê Thái
Tổ không hề giết hại một công thần nào cả, tất cả các công thần đều c̣n sống
lúc vua ta băng hà vào năm
1433. Và chính các vơ tướng
công thần ấy đă giữ ǵn cương
thổ, làm cho nước nhà cường thịnh suốt 40 năm sau khi Vua Lê Thái
Tổ băng hà ...
Xem
Mục Lục Vua Lê
Thái Tổ là thánh vương
*
*
* Lê Anh Chí *.
_____________
Sách tham khảo
Đại
Việt Sử Kư Toàn Thư, Sử quan đời Trần
và Lê (bị sửa đổi bởi nhà Mạc, nhà
Trịnh)
Đại
Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn
Lam
Sơn Thực Lục, Nguyễn Trăi viết theo lời
kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi)
B́nh
Ngô Đại Cáo, vua Lê Thái Tổ
Việt
Giám Thông Khảo Tổng Luận, Lê Tung
Việt
sử Tiêu án, Ngô Th́ Sĩ
Dư
Địa Chí, Nguyễn Trăi(bị sửa đổi)
Đại
Việt Sử Lựơc, tác giả khuyết danh
(thời Trần Phế Đế)
Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương
Mục, sử quan triều Nguyễn
Hoàng
Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái
Lịch
triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú
An Nam
Chí Lược, Lê Tắc (Nguyễn Tắc)
Việt
Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim
Các nhà
khoa bảng Việt nam, Ngô Đức Thọ (chủ biên),
Nguyễn Thúy Nga, Nguyễn Hữu Mùi
Việt
Nam Văn Học Sử Yếu, Dương Quảng Hàm
Nguyễn
Trăi Toàn Tập, Mai Quốc Liên, Nguyễn Quảng Tuân,
Nguyễn Khuê, Kiều Thu Hoạch
Đông Châu Liệt Quốc
Hán Sở
Tranh Hùng
Sử
Kư , Tư Mă Thiên
Tam
Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung, dịch giả
Tử Vi Lang
Tôn
Tử Binh Pháp, Tôn Tử
Ngô
Tử Binh Pháp, Ngô Khởi
Thái
Công Binh Pháp
*
*
TrangNhà LêAnhChí www.LeAnhChi.com
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ là thánh vương
Mục Lục Vua Lê Thái
Tổ giỏi hơn Gia Cát Lượng
Mục Lục Vua Lê Thái Tổ không hề giết hại công
thần
Mục
Lục Danh Tướng của vua Lê
Thái Tổ
Mục
Lục ‘Đại Việt
Sử Kư Toàn Thư là quốc sử nhà Trịnh’
Mục Lục Những
sai lầm của Trần Trọng Kim trong VNSL
------------------------------------------------------------------
* ML_ViệtSử,Văn * ViệtSử, Văn 3 * ViệtSử, Văn 4 * Thơ
*
---------------------------------------------------------------
* Trang Chính * Bài
mới LêAnhChí * Bài mới Kiến Tánh *
--------------------------------------------------------------------------
* Mục Lục * Nối kết
Phật Pháp * Lê
Gia * Nối kết
Văn Học * Bài Xưa *
--------------------------------------------------------------------------
*
Liên Kết
TrangNhà Kiến Tánh:
* Trang Chính
* M
ụ c L ụ c * Luận
1 * Luận 2 * Thơ
1 * Thơ 2