Vua Lê Thái Tổ dụng binh như thần, giỏi hơn và đức độ hơn Gia Cát Lượng 2

(Vua Lê Thái Tổ và các võ tướng cứu nước, giữ nước suốt 55 năm (1416-1471))

Lê Anh Chí

__________________________________________

Dàn Bài :

VI) Gia Cát Lượng kỳ thị các võ tướng

VII) Vua Lê Thái Tổ có tài huấn luyện võ tướng

VIII) Vua Lê Thái Tổ và các võ tướng cứu nước, giữ nước suốt 55 năm (1416-1471)

IX) Vua Lê Thái Tổ dùng người đúng chỗ, Gia Cát Lượng thất thủ Nhai Đình

X) Vua Lê Thái Tổ giỏi chiến lược hơn Gia Cát Lượng

XI) Mưu mẹo mai phục thần kỳ

[Còn Tiếp]

__________________________________________

ĐVSKTT = Đại Việt Sử Ký Toàn Thư

GCL = Khổng Minh Gia Cát Lượng

Võ nghiệp của Vua Lê Thái Tổ không phải chỉ ở chỗ cứu dân nước ra khỏi ách bạo tàn của giặc Minh, mà còn phải kể đến công trình giữ gìn cương thổ :

_ Vua Lê Thái Tổ và các võ tướng đã cứu nước, giữ nước suốt 55 năm (1416-1471)

Vì Vua Lê Thái Tổ tuyển dụng và huấn luyện 90 đại tướng tài ba. Những vị này cứu nước, giữ nước suốt 55 năm, trải 4 triều vua.

(Thật là xưa nay chưa từng có !)

Xưa nay chưa từng có vì thường khi một vị vua tài năng quán thế mất đi, các võ tướng như rắn mất đầu, để cơ nghiệp nghiêng ngả và có khi chém giết lẫn nhau hoặc mưu toan cướp ngôi. Như trường hợp các vua: Ngô vương Quyền, Đinh Tiên Hoàng, Quang Trung.

Các tướng Lam Sơn, được Vua Lê Thái Tổ tuyển dụng , huấn luyện và trọng đãi , đã rất trung thành và đã tỏ rõ tài lược thao suốt 40 năm sau khi Thái Tổ băng hà. Các vị này đã chống quân Chiêm Thành , Ai Lao, các dân tộc thiểu số , một cách dễ dàng.

Riêng nói về Chiêm Thành : Nhớ rằng thời đó, Chiêm Thành rất mạnh. Cuối đời Trần, quân Chiêm vào Thăng Long như vào chỗ không người.

Vậy mà , hai tướng Lê Khôi , Lê Chích (Nguyễn Chích), lần lượt trấn thủ miền nam, đã đánh bại quân Chiêm Thành dễ dàng, như bỡn. và cuối cùng Chiêm Thành bị ta tiêu diệt cũng bởi tay võ tướng Lam Sơn. . .

Cho nên, diệt Chiêm Thành thời Thánh tông cũng có thể xem là võ nghiệp của Vua Lê Thái Tổ.

Thật là Võ nghiệp vĩ đại xưa nay chưa từng có !

VI) Gia Cát Lượng kỳ thị các võ tướng

Gia Cát Lượng kỳ thị các võ tướng. Điều này có thể thấy rõ trong hai sự kiện :

1) Trấn thủ NĐ (Nhai Đình)

GCL nhất định sai một quan văn, đi trấn thủ NĐ.

_Mã Thốc được phái đi giữ Nhai Đình (NĐ).

_trước khi NĐ thất thủ , biết cách đóng quân của Mã Thốc, GCL định sai Dương Nghi , một quan văn, đi thay thế Mã Thốc.

Rõ ràng là GCL nghĩ rằng các võ tướng của GCL đều vô dụng.

Thời Tam Quốc là thời anh hùng mã thượng, GCL xem thường võ tướng của mình như vậy, thì làm sao chinh phực được Trung nguyên?

2) Từ ngày ra giúp Lưu Bị đến ngày bắt đầu chinh phạt Trung nguyên, trong 20 năm trời, GCL không hề tuyển dụng được một đại tướng nào.

Tất cả các đại tướng đều do Lưu Bị tuyển dụng và để lại :

_Ngụy Diênđược dùng ngược với ý GCL, vì ngay từ đầu, GCL đã muốn giết Ngụy Diên.

_hai tướng trẻ Quan Hưng , Trương Bào ( con của Quan Công Trương Phi) cũng do Lưu Bị tuyển dụng

_lúc ấy Ngũ Hổ Đại Tướng đã chết cả, chỉ còn Triệu Tử Long. Vị tướng già uy dũng này, dĩ nhiên cũng do Lưu Bị tuyển dụng.

VII) Vua Lê Thái Tổ có tài huấn luyện võ tướng

Vua Lê Thái Tổ có đến 90 đại tướng tài ba.

Vua Lê Thái Tổ đã tuyển dụng nhiều và có tài huấn luyện võ tướng .

Trước khi khởi nghĩa, nhà vua đã huấn luyện người thân và gia đinh của vua trở thành đại tướng .

(Học trò lỗi lạc của vua là hai ông Lê Khôi và Nguyễn Xí)

Từ khi khởi nghĩa ,trước mỗi trận đánh vua Lê đều giảng binh pháp cho tướng sĩ.

Các tướng võ biền do đó đều hiểu lược thao.

Các tướng đã biết lược thao, càng giỏi hơn.

Lại thêm kinh nghiệm chiến đấu mấy năm đầu gian khổ

Nhờ vậy,

tướng của vua Lê Thái Tổ có thể giữ gìn cương thổ trải qua các triều đại Thái, Nhân, Thánh tông . . . .

VIII) Vua Lê Thái Tổ và các võ tướng cứu nước, giữ nước suốt 55 năm (1416-1471)

1) Võ nghiệp của Vua Lê Thái Tổ không phải chỉ ở chỗ cứu dân nước ra khỏi ách bạo tàn của giặc Minh, mà còn phải kể đến công trình giữ nước đối với Chiêm Thành , Ai Lao :

Vua Lê Thái Tổ và các võ tướng đã cứu nước, giữ nước suốt 55 năm (1416-1471)

Nhớ rằng thời đó, Chiêm Thành rất mạnh. Cuối đời Trần, quân Chiêm vào Thăng Long như vào chỗ không người. Ai Lao, các dân tộc thiểu số cũng hay động binh.

Ngoài ra vẫn cần đề phòng nhà Minh : giặc Minh không đánh ta , vì thấy quân lực ta cường thịnh.

90 đại tướng của Thái Tổ, giữ gìn cương thổ suốt 4 triều vua.

Nói riêng về Chiêm Thành. Người Chiêm Thành lúc đó chẳng xem ta ra gì ( họ chỉ sợ quân Minh). Ta vừa được độc lập, là họ lăm le xâm lăng. Thời Thái, Nhân tông, hai danh tướng lần lượt trấn thủ miền Nam là Lê Khôi, Lê Chích (Nguyễn Chích), đã đánh bại quân Chiêm dễ dàng. Có lần đại binh Chiêm thình lình đánh úp, ta ít quân hơn mà vẫn thắng. Nhớ rằng thời đó, Chiêm Thành rất mạnh.

Đến thời Thánh tông, nước ta có cuộc Nam tiến , đánh diệt Chiêm Thành. Nguyên soái của chiến dịch này là Đinh Liệt, tướng của Thái Tổ.

Cho nên, diệt Chiêm Thành thời Thánh tông cũng có thể xem là võ nghiệp của Vua Lê Thái Tổ.

Thật là Võ nghiệp vĩ đại xưa nay chưa từng có !

2) Tính từ năm 1416, hội thề Lũng Nhai đến ngày thái sư Đinh Liệt từ trần (1471) là 55 năm.

3) Vua Lê Thái Tổ hậu đãi công thần và có tài huấn luyện võ tướng, đã để lại cho các triều sau, những đại tướng tài ba.

Khác hẳn với Lưu Bang, không có tướng tài, phải triều cống Hung Nô. Các vua Hán về sau cũng cứ phải nộp mỹ nữ cho Hung Nô. ( nên mói có chuyện Chiêu Quân cống Hồ). Đó là hậu quả của sự giết hại công thần và sự bất tài của Lưu Bang.

GCL cũng chẳng huấn luyện được viên tướng nào ; may mà khi chinh phạt Trung nguyên lần đầu đã thu hàng được Khương Duy. Nhưng Khương Duy cũng phải gánh cái hậu quả ‘‘không đại tướng’’ này : 8 lần đánh Ngụy, không có đại tướng nào khả dĩ làm tiên phong:

Thục Trung vô đại tướng

Liêu Hóa tác tiên phong!

nên tướng võ nghệ hàng nhị lưu là Liêu Hóa làm tiên phong!

4) Vua Lê Thái Tổ tuyển dụng và huấn luyện 90 đại tướng tài ba. Những vị này cứu nước, giữ nước suốt 55 năm, trải 4 triều vua.

Đây là trường hợp hãn hữu, độc nhất vô nhị trong lịch sử thế giới.

Vua Lê Thái Tổ là bậc đại anh hùng tài năng quán thế, nhà vua đã huấn luyện được 90 đại tướng , làm tôi lương đống của quốc gia, đến 4 triều vua.

Họ đã giữ gìn cương thổ, dẹp nội lọan suốt 55 năm. Cho đến việc tiêu diệt Chiêm Thành thời Thánh tông cũng có thể xem là võ nghiệp của Vua Lê Thái Tổ.

Thật là Võ nghiệp vĩ đại xưa nay chưa từng có !

IX) Vua Lê Thái Tổ dùng người đúng chỗ, Gia Cát Lượng thất thủ Nhai Đình

Tư Mã Ý tiến quân đến NĐ ; sau khi đem 100 quân kỵ, đến dọ thám, hỏi các tướng xem ai trấn thủ NĐ, được biết là Mã Thốc, bèn phê rằng :’Tên ấy chỉ có hư danh, té ra không tài cán gì !’. Rồi phán tiếp ‘‘GCL dùng người như thế tránh sao khỏi hỏng việc’’

Thật vậy, dùng một văn nhân chưa từng cầm quân, trấn giữ chỗ then chốt như vậy, thật là cẩu thả !

Còn Vua Lê Thái Tổ ta thì dùng người bao giờ cũng đúng chỗ :

_Vua chưa hề cho Nguyễn Trãi cầm quân đánh một trận nào

_Lê văn Linh có đi đánh trận, nhưng phải có một đại tướng theo giúp

_Riêng ông quan văn Bùi Quốc Hưng thì đã từng một mình cầm quân, có lẽ vì Bùi Quốc Hưng văn võ toàn tài

_Khi vua ta vây Nghệ An, chia quân cho các tướng đánh ra bốn phương, thì đó là lần đầu tiên các tướng ra trận mà không có vua trực tiếp chỉ huy, vậy mà trận nào cũng thành công vẻ vang.

X) Vua Lê Thái Tổ giỏi chiến lược hơn Gia Cát Lượng

Sáu lần chinh phạt Trung Nguyên của GCL (‘lục xuất Kỳ Sơn’) đều phạm một lỗi lớn : chiến lược kém.

Chỉ cần nhìn bản đồ Trung Hoa , ta thấy Ngụy Diên nói đúng : ‘‘Cứ lò dò ra Kỳ Sơn thì đời nào chiếm được Trung Nguyên!’’. Kỳ Sơn cách xa Lạc Dương, Hứa Đô hơn nghìn dặm. Nếu thắng ở Kỳ Sơn, kéo đi đánh Lạc Dương, thì chừng nào mới tới ? . Lúc ấy chỉ cần một đại tướng Ngụy, khả dĩ cầm chân được GCL, thì GCL chẳng đời nào chiếm được Trung Nguyên !

Sự thực thì kế hoạch ra Kỳ Sơn cũng có thể dùng được , nhưng lúc đó thì phải chiếm Ung , Lương, Quan trung làm bàn đạp , đặt quan cai trị dòm ngó Trung Nguyên ( như ngày xưa Hàn Tín chiếm Tam Tần vậy).

Lúc đánh Trung Nguyên lần thứ nhất, GCL có thể chiếm Ung , Lương, Quan trung vì Tư Mã Ý chưa cầm quân.

Có thể nói đây là kế sách tự nhiên nhất, trong sự tranh bá đồ vương. GCL dĩ nhiên cũng biết kế sách này. Vậy thì tại sao GCL không làm ?

Câu trả lời rất giản dị :

_Vì GCL không có tướng nào có thể chiếm ULQ ( Ung , Lương, Quan trung) ,cai trị và phòng giữ

Nói đúng hơn, vì GCL không tin có đại tướng nàocủa GCL có thể làm được chuyện này !

Đây là khuyết điểm muôn đời của GCL : không có đại tướng hoặc không tín nhiệm đại tướng của mình.

Chính ra thì :

_ Triệu Tử Long kết hợp với tham mưu Đặng Chi có thể cáng đáng được việc này. Vấn đề là Triệu Tử Long đã 70 tuổi, khó lòng sống mãi với nhiệm sở.

_ Ngụy Diên có thể đảm đương việc ULQ, nhất là Ngụy Diên có kinh nghiệm làm Hán trung Thái thú. Nhưng GCL ghét và nghi ngờ Ngụy Diên, không bao giờ để Ngụy Diên giữ trọng trách này.

Vua Lê Thái Tổ giỏi chiến lược hơn Gia Cát Lượng. Vừa vây Nghệ An, vừa mộ binh. Khi thấy quân lính có thể chiến đấu được vua liền chia quân cho các tướng đánh ra bốn phương (đó là lần đầu tiên các tướng ra trận mà không có vua trực tiếp chỉ huy) :

_trước hết củng cố căn cứ Thanh Hóa: đánh thẳng vào thành Tây Đô, nhưng không tìm cách hạ thành, mà chỉ thị uy rồi vây thành (thế là trừ thành Tây Đô ra, ta làm chủ Thanh Hóa)

_đánh xuống miền nam,

_đánh thẳng vào thành Đông Đô

_đánh chung quanh Đông Đô

_riêng vua lại trở về Thanh Hóa củng cố căn cứ, tiếp kiến chúng dân (chuyện cần làm đối với một lãnh tụ nghĩa quân)

_( những cánh quân này không xuất phát cùng một lúc, mà lần lượt trước sau, tùy vào binh tình của giặc ở trong thành Nghệ An , Đông Đô, và tùy sự mộ binh tuyển binh của vua ta).

Chiến lược nhà vua lúc ấy rất giản dị : củng cố căn cứ và chụp lấy thời cơ mà bình định đất nước.

Điểm đặc biệt :

_thấy có thể bình định được, nhà vua bèn đánh liền

_lần đầu tiên các tướng ra trận mà không có vua trực tiếp chỉ huy

_Vua Lê Thái Tổ tín nhiệm các tướng

_Vua Lê Thái Tổ tính rất đúng : sau 7 năm dưới trướng vua, các tướng đều giỏi lược thao, đảm đương được trọng trách

Quân ta thắng ở mọi mặt trận, Vua Lê Thái Tổ rời Thanh Hóa , ngự ở hành dinh Bồ đề mà vây Đông Đô.

Cuộc bình định thành công vì :

_Vua Lê Thái Tổ có tài huấn luyện võ tướng

_Vua Lê Thái Tổ tín nhiệm các tướng

_Vua Lê Thái Tổ nắm lấy ngay thời cơ

XI) Mưu mẹo mai phục thần kỳ

Vua Lê Thái Tổ có mưu mẹo mai phục thần kỳ. Đến nỗi vua nhà Minh cũng biết chuyện này, khi sai Liễu Thăng sang đánh, vua Minh có dặn Liễu Thăng coi chừng mai phục.

GCL cũng có mưu mẹo mai phục thần kỳ.

Về điểm này ta tạm cho hai người tương đương tài nhau.

Nên nói một điểm đặc thù trong mưu mẹo mai phục của vua Lê : nhà vua ước lượng (đúng) lộ trình của địch mà mai phục.

Sau đó giặc Minh biết vậy, nên dò đường cẩn thận và . . . vẫn bị phục kích như thường !

Thật xưa nay chưa từng có !

[Còn Tiếp]

*

*

* Lê Anh Chí *.

_____________

Sách tham khảo

Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, Sử quan đời Trần và Lê Trịnh

Đại Việt Thông Sử, Lê Quí Đôn

Lam Sơn Thực Lục, Nguyễn Trãi viết theo lời kể của vua Lê Thái Tổ (bị sửa đổi)

Khâm Định Việt Sử Thông Giám Cương Mục, sử quan triều Nguyễn

Hoàng Lê nhất thống chí , Ngô gia văn phái

Lịch triều hiến chương loại chí, Phan Huy Chú

Việt Nam Sử Lược, Trần Trọng Kim

Đông Châu Liệt Quốc

Hán Sở Tranh Hùng

Sử Ký , Tư Mã Thiên

Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung, dịch giả Tử Vi Lang

Tôn Tử Binh Pháp, Tôn Tử

Ngô Tử Binh Pháp, Ngô Khởi

Thái Công Binh Pháp

*

*

Trang Nhà Lê Anh Chí

-------------------------------------

* Trang Chính * Văn Học * Thơ *

-------------------------------------

* Bài mới Trang LêAnhChí * Bài mới Kiến Tánh *

----------------------------------------------------

* Nối kết Phật Pháp * Lê Gia * Nối kết Văn Học *

----------------------------------------------------